Çevre takviminde az sayıda tarih, Karadeniz’in çevre durumu geliştikçe yönetimi zorlaşan ve bu kadar çeşitli alanda bölgesel çabalara halkın dikkatini çekmeye odaklanmıştır. Bu eşsiz su organı, kötü durumu iyileştirmek için, ülkelerin kapasitesini çok aşan ortak bir çabaya ve büyük bir dikkate ihtiyaç duymaktadır.
2004 yılında, altı Karadeniz ülkesinde kıyı toplulukları, 31 Ekim Uluslar arası Karadeniz Gününü sekizinci kez kutlamışlardır. Kutlama, 1996 yılında, Bulgaristan, Gürcistan, Romanya, Rusya, Türkiye ve Ukrayna arasında, Karadeniz’in Korunması ve Rehabilitasyonu Stratejik Eylem Planı’nın imzalanmasının anısına yapılmıştır. Gün, hali hazırda kıyı boyunca yaşayan 16 milyon insanın yaşamının bir parçasıdır ve Karadeniz sorunları hakkında çevresel haberdarlığın artırılması ve halkın katılımı ile ilgili etkinlikler takviminde sağlama bağlanmıştır.
Karadeniz Çevre Programı’nın desteğinden itibaren başlayarak, girişim, bölgesel çevre NGO’larından (Sivil Toplum Kuruluşları) pek çok sıradan insanın kendilerini adayan çabaları yoluyla, yıllardır sürdürülmüştür. Artık, Karadeniz günü, eğitimciler, gazeteciler, bilim adamları, kamu ve hükümet görevlilerinin, Karadeniz’in geleceği için yaptıkları taahhütlerini onurlandırmak için önemli bir fırsattır.
Geçen yıl ki etkinlikler, girişim başladığından beri kutlamaların bir parçası olan geleneksel Temiz Plajlar kampanyasını içermiştir. Kampanya, çevresel konuları, her seviyede yerel hükümetlerin ve politikacıların gündeminin en başında tutmak için büyük potansiyele sahip olan gençleri ve genel kamuyu hedeflemektedir. Bölge boyunca, çocuk sanat sergileri, festivaller, bilgi yarışmaları, halk toplantıları ve basın programları yapılmıştır. Basın yarışması “Paylaşılan Karadeniz”, geçen sonbahardaki ikinci basımından sonra daha çok önem kazanmıştır. Hükümet kuruluşları, devlet ve belediye çevre hizmetlerinden uzmanlar, aynı zamanda bazı şirketler, Karadeniz’in çevresel durumunun iyileştirilmesine yardım etmek için, yeşil eylemciler ve vatandaş gruplarının çabaları ile güçlerini birleştirmektedir.
Bulgaristan’da tüm önemli kıyı bölgelerinde, çeşitli otoriteleri, hükümet kuruluşlarını ve bilimsel enstitüleri içeren kutlamalar yapılmıştır. Geleneksel plaj temizliği ve çocuklar arası sanat yarışmalarının yanı sıra, çok sayıda resmi kuruluş, Karadeniz’in sorunları hakkında halkın haberdarlığını artırmayı amaçlayan özel etkinlikler düzenlemişlerdir. Ayrıca, Karadeniz Komisyoneri himayesinde, Karadeniz Havzası Müdürlüğü ve Oşinoloji (Deniz Bilimleri) Enstitüsü 31 Ekim’i işaret etmek için başkentte ulusal bir etkinlik gerçekleştirilmiştir.
Karadeniz NGO ağı, basın yarışmasında basın ödülü vermiş, halkı, kutlamalara kültürel bir boyut katan, “Deniz, Çevre, Süreç” başlıklı 2. sanat forumuna davet etmiştir. Ağın gençlik kolu Dünyayı Temizleme Kampanyası’na katılmış ve 31 Ekim’de bu kampanyaya destek vermişlerdir. Daha Yeşil Burgaz Derneği, belediye çevre personeli için, “Karadeniz’in Çevresel Sorunları ve Çözümleri için Fırsatlar” başlıklı, sürdürülebilir tarımsal uygulamalarının tanıtımına odaklanan bir yuvarlakmasa toplantısı düzenlemiştir. Yerel otoriteler birliği ile işbirliği halinde, güney kıyılardaki pek çok kasabada, Karadeniz’e adanmış resim, şiir ve deneme alanlarında geleneksel öğrenci yarışmaları düzenlenmiştir.
Batum’da Gürcistan Otonom Ajera Cumhuriyeti Çevre ve Doğal Kaynaklar Dairesi, seminer, sergi ve konser ile Uluslar arası Karadeniz Gününe dikkat çekmiştir. Kıyı topluluğu ve yeni hükümet, Karadeniz’in korunmasına ilişkin taahhüdünü yeniden teyit etmişlerdir. Çevresel NGO’lar, öğretmenler ve öğrenciler, kutlamalarda oldukça etkin olup, çocuklar arası sanat yarışmaları, kıyı toplulukları arasında artık gelenek haline gelmiştir.
NGO’lar, Gürcistan Karadeniz sahili boyunca yapılan faaliyetlerin ve uygulanmakta olan projelerin tiplerini gözden geçirmişlerdir. Karadeniz Eko-Akademi, Kolkheti Milli Park alanında kaynak kullanım sorunları hakkında bir proje uygulamıştır. Katılımcılar, sürdürülebilir olmayan balıkçılığın ve avcılığın zararlı sonuçlarını vurgulamışlardır. Eko Eğitim Merkezi, Gürcistan kıyılarında yunus popülasyonunun mevcut durumunu ve yunusların ölme nedenlerini ve ölümlerine neden olan durumlar üzerinde çalışmaktadırlar. Gurian Genç Kaynak Merkezi gibi gençlik grupları ve çevre gazetecileri geleneksel olarak kutlamaların bir parçası oldular.
Romanya Konstanta’dan NGO’lar, çevre korumada aktif ortaklar olan ilkokul ve liseler, kültürel enstitüler ve bilimsel topluluklarla birlikte Karadeniz Eylem Günü’nü kutlamışlardır. Bu yılın kutlamalarında, konferans ve sergi gibi kapalı alan etkinlikleri ile daha geniş dinleyici topluluğuna hitap eden tipik “sokakta” halkın haberdar edilmesi etkinlikleri birleştirilmiştir. NGO Mara Nostrum’un bu yılki 31 Ekim kampanyasının ana konusu atıkların geri dönüşümü olmuştur. Bu konu, plajların katı atık kirliliğine karşı korunması ile bağlantılı faaliyetler çizgisinin bir parçasıydı. Kampanyacılar altı Karadeniz dilinde halkı, kaynakları kurtarmaya ve kıyı kirliliğini azaltmaya çağıran bir poster hazırlamışlardır. Geleneksel çocuklar arası sanat yarışmaları, Karadeniz’in çevresel problemleri be bunlarla ilgili sosyal değerler vizyonunu sunmuştur. Mare Nostrum aynı zamanda tarımdan kaynaklı su kirliliği sorunu hakkında da bilgilendirmeyi artırmıştır. Uluslar arası Karadeniz Günü kutlamalarında yer alan Deniz Araştırma ve Geliştirme Ulusal Enstitüsünden ‘Grigore Antipa’ ve Deniz Bilimleri Klübünden bilimsel topluluk basın tarafından kuvvetle desteklendi.
Rusya’da kıyı bölgelerdeki NGO’lar da Uluslar arası Karadeniz Gününe dikkat çektiler. Novorossiysk’deki kutlamalar ve plaj temizliği, yerel otoriteler ve deniz filosu tarafından kuvvetle desteklendi.
Katılımcılar, liman ve taşıma trafiğinden kaynaklanan sorunlar hakkında endişelerini ifade ettiler. Şehir, Rus Karadeniz Filosunun ana limanı olma hazırlığındadır. Öğrenciler arasında çevre makaleleri yarışması yapılmış olup, en iyileri basılacaktır. Uluslar arası Karadeniz Gününde geleneksel Anapa çocuklar arası resim ve poster yarışması yapılmıştır. Sochi’de Uluslar arası Karadeniz Günü, profesyonel ekologlar, sivil çevre örgütlerinin temsilcileri, gençlik örgütlerinin katılımcıları, kamu oluşumları ve gazetecileri içeren çeşitli ilgi gruplarının dikkatini çekmiştir. Her zamanki gibi, Rusya Coğrafik Topluluğunun Sochi Şubesi, “Alexandria” deniz klübü ile birlikte kutlamalarda aktif rol aldı. Rusya Taganrog Yelkencilik Akademisi genç çevre eylemcilerinin katılımı ile sahil boyunca kıyı izlemede etkinliği gerçekleştirdi. Yerel okullardan gelen gençler iki gruba ayrılarak, körfezin kuzey doğu ve güney çıkışları boyunca toplam 8.2 km’de izleme yaptılar. Öğrenciler su örnekleri aldılar ve geçen sene yapılan benzer kayıtlarla karşılaştırmak için plajın durumuna ilişkin kayıtlar tuttular. Olumlu değişiklikler daha azdı, katılımcılar bunu not ederek, gelecek sezonda plajların durumunu iyileştirmek için belediye yönetimine daha fazla baskı yapmak üzere planlar yaptılar.
Türkiye’de NGO’lar her zamanki gibi Karadeniz ve Boğazlarda artan petrol ve gaz taşımacılığı ile bağlantılı çevresel güvenlik endişeleri konusunda seslerini yükselttiler.
Otoriteler, Karadeniz Komisyonu ve Karadeniz Ekosisteminin Yeniden Kazanılması Projesi, basının ve bölgesel halkın ilgisini, Karadeniz’in çevresel durumuna ve bu eşsiz su organının rehabilitasyonunu amaçlayan uluslar arası donörlerin çabalarına çekmek için güçlerini birleştirdiler. Türk Deniz Araştırmaları Vakfı TUDAV, Türk Çevre ve Orman Koruma Topluluğu TEWPS ve pek çok diğer örgüt, halkın ilgisini çekmek ve denizler ve Karadeniz ile ilgili çevresel sorunlar hakkında haberdarlığı artırmak için kampanya başlattı. Karadeniz ve Marmara kıyılarında çevre platformları, kamuyu yakından ilgilendiren mevcut çevresel sorunlara etkin çözümler üretmeye destek verdiler.
Ukrayna’da Uluslar arası Karadeniz Gününe dikkat çeken etkinlikler, Ekim’in son haftası gerçekleştirilmiştir. Politik olaylar ve başkan seçimi halkın tüm ilgisini toplamış, ancak kutlama geleneği korunmuştur. Ukrayna kıyı NGO’ları sulak alanların korunması ve restorasyonu için kampanya düzenlemişler ve sulak alan yönetiminde iyi uygulamaların alışverişi için yabancı ortaklarla işbirliği yapmışlardır. Tuna deltası biyosfer rezervi ve bu alandaki navigasyon kanalı inşası ile ilgili endişelerini dile getirmişlerdir. Ukrayna ve Rusya NGO’ları halkın denizlerin çevresel sorunları hakkında haberdarlığını artırmak için Karadeniz ve Azov denizi kıyıları boyunca, ortak sınır geçen yelkencilik merasimi (regatta) düzenlemeye kendilerini adamıştır. Bunun için mali kaynak bulmayı ve iki ülkedeki sivil toplum örgütlerini birbirine yaklaştırmayı ummaktadırlar. Ekoloji Enstitüsü Güney Şubesi Karadeniz Eylem Gününün ana organizatörüydü.
Ukrayna Ulusal Ekoloji Merkezi’nin (NECU) Nikolaev Şubesi Karadeniz’in korunması ve yeniden kazanılması konusunda Ekoloji Forumu düzenlediler. Yarışmalar gibi pek çok etkinliğin hedef kitlesi gençler ve öğrencilerdi. Onların Karadeniz ile ilgili bilgileri artırıldı ve çevresel konulara ilgileri uyandırıldı.
NECU’nun Nikolaev Şubesi, Ortak Eylem Klubü ve Ukrayna’nın BSNN ulusal ofisi etkinliklerde rol aldı. Güney Bug’ın plajlarından çöp toplama kampanyası Nikolaev İzci Grubu tarafından yürütüldü.
Kıyı topluluklarının ve hükümetlerin ortak çabaları Karadeniz’e ve onun geleceğine bir şans verebilir
Salı Tem. 10, 2007 4:36 pm